Dự thảo nêu rõ, mục tiêu sắp xếp đơn vị hành chính cấp huyện, cấp xã nhằm tổ chức hợp lý đơn vị hành chính các cấp phù hợp với thực tiễn và xu thế phát triển của đất nước; bảo đảm hoàn thiện thể chế về đơn vị hành chính, bộ máy của hệ thống chính trị tinh gọn, hoạt động hiệu lực, hiệu quả, góp phần phát huy mọi nguồn lực thúc đẩy phát triển kinh tế-xã hội, nâng cao đời sống nhân dân, đảm bảo quốc phòng an ninh chính trị và trật tự an toàn xã hội.
Từ nay đến năm 2021, cơ bản hoàn thành việc sắp xếp các đơn vị hành chính cấp huyện, xã chưa đạt 50% của cả 2 tiêu chuẩn diện tích tự nhiên và quy mô dân số. Khuyến khích các địa phương thực hiện việc sắp xếp các đơn vị hành chính cấp huyện, cấp xã còn lại chưa đạt tiêu chuẩn theo quy định khi bảo đảm các yếu tố thuận lợi để phát triển kinh tế- xã hội, phát triển đô thị và được đa số nhân dân đồng thuận.
Đến cuối năm 2021, các tỉnh thành phố trực thuộc trung ương xây dựng và trình Chính phủ phê duyệt Quy hoạch tổng thể đơn vị hành chính các cấp.
Từ năm 2022 đến năm 2030, trên cơ sở tổng kết việc sắp xếp giai đoạn 2019-2021, xác định lộ trình thực hiện để đến năm 2030 cơ bản hoàn thành việc sắp xếp các đơn vị hành chính cấp huyện, xã phù hợp với Quy hoạch tổng thể đơn vị hành chính.
Ưu tiên sáp nhập đơn vị hành chính tương đồng về điều kiện địa lý, lối sống cộng đồng dân cư
Dự thảo cũng quy định về nguyên tắc sắp xếp đơn vị hành chính cấp huyện, cấp xã như sau: Ưu tiên sáp nhập, hợp nhất nguyên trạng một hoặc một số đơn vị hành chính cấp huyện, cấp xã chưa đạt tiêu chuẩn vào đơn vị hành chính cùng cấp liền kề đã từng được chia tách trước đây hoặc đơn vị hành chính có tương đồng về điều kiện địa lý tự nhiên, phong tục tập quán, lối sống cộng đồng dân cư.
Trong một số trường hợp, tùy tình hình, điều kiện cụ thể có thể điều chỉnh một phần diện tích tự nhiên, quy mô dân số của đơn vị hành chính cấp huyện, cấp xã để sáp nhập vào đơn vị hành chính cùng cấp khác nhưng các đơn vị hành chính sau khi bị điều chỉnh và được sáp nhập phải bảo đảm một số điều kiện quy định.
Khi sắp xếp các đơn vị hành chính cấp huyện, cấp xã chưa đạt 50% cả 2 tiêu chuẩn về diện tích tự nhiên và quy mô dân số thì không nhất thiết đơn vị hành chính mới sau sắp xếp phải đạt đủ tiêu chuẩn về diện tích tự nhiên, quy mô dân số theo quy định, nhưng ít nhất cũng phải đạt một trong các điều kiện sau:
Có một tiêu chuẩn đạt từ 100% trở lên, tiêu chuẩn còn lại phải đạt trên 50% theo quy định;
Có một tiêu chuẩn đạt từ 200% trở lên, tiêu chuẩn còn lại phải đạt trên 25% theo quy định;
Có một tiêu chuẩn đạt từ 300% theo quy định trở lên;
Có từ 3 đơn vị hành chính cùng cấp trở lên sáp nhập, hợp nhất thành một đơn vị hành chính cùng cấp mới.
Bộ Nội vụ đang lấy ý kiến góp ý của nhân dân đối với dự thảo này tại Cổng Thông tin điện tử của Bộ.